DataLife Engine - Softnews Media Group

11 «Айналайын» ата – аналар комитеті

1. Изентаев Айдын Әбдікерімұлы – ата – аналар комитетінің төрағасы
2. Жүнісбаева Эльза Болатқызы - ата – аналар комитетінің төрағасының орынбасары
3. Дәулетбақова Күлшат – ата – аналар комитетінің мүшесі
4. Қасымбекова Зауре - ата – аналар комитетінің мүшесі
5. Чинибаева Маржан Нұрданқызы – мектепішілік ата – аналар комитетінің жетекшісі

Отбасы адамзат бесігін тербеткен ұя болса, баланың бас ұстазы- ата-ана. «Балапан ұяда не көрсе, ұшқанда соны іледі» деген ата-бабаларымыздан қалған асыл сөздің сырына үңілер болсақ, бала әкеден ақыл, анадан мейірім алады. Ата-анаға баладан жақсы ешкім жоқ. Сондықтан да ата – ананың негізгі міндеттері:
- Баланың үздіксіз дамуын қадағалау.
- Бала денсаулығына қамқорлық жасау.
- Еңбек тәрбиесі мен мамандық таңдауға және баланың жан-жақты дамуына көмектесу.
- Баланың қызығушылығын, бейімділігін, шығармашылығын дамыту, болашақ өмірге дайындау.
Мектепте ата-аналар мен мектеп ұжымының бірле атқаратын жұмыстары жоспарланып, жолға қойылған. Мысалы::
- ата - аналарды балаларының оқу нәтижелері туралы хабардар етіп отыру
- ата - аналардың балаларының оқуына көмекті дұрыс ұйымдастыруға үйрету
- қызықты іс-шараларды ұйымдастыруға ата-аналарды қатыстыру
- ата-аналармен тақырыптық жиналыстар өткізу
- мектептегі ашық есік күндеріне шақырып, қатыстыру
- ата-аналармен жеке жұмыс жүргізу
Желтоқсан айында 1 сынып білім алушылардың ата - аналарымен «1-сынып ата-аналарын жаңартылған білім беру мазмұнының ерекшеліктерімен таныстыру» тақырыбымен семинар болып өтті. Мақсаты: білім алушылардың ата-аналарына жаңартылған білім беру мазмұны бойынша оқушы білімін бағалаудың ерекшеліктері жайлы түсінік беру. Семинар барысында ата – аналарға «Қалыптастырушы бағалауға» байланысты бейнефильм көрсетілді. Ата – аналармен топтық жұмыс ұйымдастырылып, оқушы портфолиосы үлгісі, бағалау шәкілі, электрондық журнал, ата-аналарға арналған ашық есік күні туралы таныстылым жасалды. Семинар соңында критериалды бағалауға байланысты «ата-аналарға арналған жадынама» таратылды.
Ата – аналар жұмысын жандандыру мақсатында «Баланың басты ұстазы ата – ана» тақырыбымен жалпы ата - аналар жиналысы болып өтті.
Күн тәртібіне:
1. «Жаңартылған білім беру мазмұны, үштілділік». Баяндама - Ғ.Д. Жұмаділова
2. «Конституциялық құқық және міндеттер, ата – ана жауапкершілігі». Баяндама – Г.Қ. Оспанбекова
3. «Компьютер және бала денсаулығы. Мәлімдеме – Р.С. Сыбанқұлова.
4. «Баланың басты ұстазы ата – ана». Мәлімдеме – Н.С. Алишева.
Жиналысқа жалпы 58 ата – ана, оқушы санына шаққанда 195 ата – ана қатысты.
Мәлімдеме жасаушылардың барлығы ата – аналармен «Жаңартылған білім беру мазмұны, үштілділік», яғни оқушылардың алған білімдерін өмірде пайдалана білуге үйрету туралы, отбасы – адам үшін ең жақын әлеуметтік орта. Отбасы – баланың азамат болып өсуінің негізі болып табылатындығын, ата – ана және отбасы мүшелері жас нәресте дүниеге келген күннен бастап, оның өміріне қамқорлық жасап, болашағын жоспарлайды және саналы азамат болып өсуі үшін қажет жағдай жасайтындығы және тағы да басқа ата – аналарға қажетті ақпараттармен бөлісіп, видеороликтер көрсетті.
Қаңтар айында мектеп психологы Н.С. Алишеваның ұйымдастыруымен 1 - 9сынып оқушыларының ата-аналарына психологиялық көмек көрсетілді. Шара барысында бала мен ата – ананың арасындағы қарым – қатынас, мемлекеттік емтихан барысындағы қолдау, баланың сабақтан тыс уақыттағы демалысын ата – анамен бірлесе отырып тиімді ұйымдастыру туралы сауалнамалар алынып, слайд – презентациялар көрсетіліп, тренингтер ұйымдастырылды.
Наурыз айында 4 сыныптар арасында «Анаға қарап қыз өсер» атты аналары мен қыздар байқауы болып өтті. Байқауға Әкімжанова Жамал қызы Еренбай Сабинамен, Усманова Роза қызы Нұрғазы Аружанмен, Алиева Айгерім қызы Есімхан Айданамен, Қырғызбаева Жаңылхан қызы Айбекқызы Айғаныммен, Әбішева Гүлзат қызы Нұрсәлім Алтынаймен қатысты. Аналар өзара 4 кезең бойынша жарысқа түсіп, нәтижесінде Усманова Роза «Ару ана – 2017» атағына ие болды. Жетекшісі М.Н. Чинибаева.
«Жанұям - қорғаным, ата-анам – тірегім» демекші, қоғам да, мемлекетте үйден, отбасынан басталады. Осыған байланысты мектебімізде баланы өмірге бейімдеуде мектеп, мұғалім және ата-ананың орны бөлек.

31

1 Диалогтік оқыту тәсілінің тарих пәніндегі тиімділігі. Көктеубаева Гүлмира Бекбергенқызы

Тәжирибесінде оқытуда «Диалогтік әдіс – тәсілдерді» басшылыққа алады. Ұсынылып отырған іс тәжірибесі Алматы облытық мұғалімдердің кәсіби біліктілігін жетілдіру «Өрлеу» мемлекеттік мекемесі ұйымдастырған онлайн конференциясында тыңдалып, озық тәжірибе ретінде таратылылған.



Адам баласының дүниетанымын, көзқарасын қалыптастыруда тарих сабағының мәні зор. Ал, таным мен көзқарас өздігінен пайда болуы екіталай, егер де адамдар өзара қатынас құралы тіл арқылы әрекеттеспесе.Cайып келгенде, тіршіліктің негізі қарым – қатынас пен диалогқа орнығады: басқаның ойымен, пікірімен,көзқарасымен санасу, өзгені түсіне білу, өзіңді оның орнына қоя білу – бәрі де адамға қажетті даусыз тұжырым. Пәлсапашы Қанат Нұрланованың пайымдау бойынша, қарым – қатынас идеясы қазақ ұлттық философиясының негізінде жатыр. «Өмір мәні араласу, қатынасу, іштесу, қауышу, дидарласу, жүздесу, яғни, түсіну», - деген ата – бабаларымыз осы әрекеттер арқылы басқа адамға, оның көзқарасы мен дүниетанымына, ойы мен пікіріне деген ыждаhат пен ықылас қалыптасатындығына көздерін жеткізген [1]. Тіпті, тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні мына бір, «Қол шешпегенді, тіл шешер» деген мақалдың мәніне бойласаңыз көп нәрсені ұққандай боларыңыз анық.
Ысты Бөлтірік шешенге қартайған шағында : «Өмірдің мәні не бала ма, бақ па?» дегенде, ол былай деп жауап беріпті: «Бала деген артта қалар із, бақ деген аспанда ұшқан құс. Бұл өмірдің мәні сіз бен біз емес пе?». «Сіз бен біз» қарым –қатынасын өмірдің негізгі құндылығына дана бабаларымыз бүкіл Әлеммен диалог құруға ұмтылған: жер мен ғарышпен, тау мен таспен, су мен топырақпен, адамдар басқа тірі пенделермен. Сол себепті ата – бабаларымыз бүкіл әлемді сыйлап(жаратылыспен табиғатқа еш нұсқан келтірмеген) «Судың да сұрауы бар деп» ерекше қонақжай болды емес пе?! Ал, адамзат ғұламалары тек қарым – қатынас арқылы, диалог құру арқылы ғана Әлемді тануымыз ықтимал, яғни таным иен білім – адамдардың өзара әрекетінің нәтижесі деп есептеген. Демек, тіл – қатынас құралы ғана емес, оқу мен оқытуда, үйрену мен үйрету қатар жүретін білім алу жүйесіндегі қуатты құрал екендігі туралы бүгінгі таңда көптеген дәлелдер жеткілікті. Барнс (1971) сыныпта тіл қаншалықты қолданылса, оқушылардың оқуына соншалықты әсер ететінін айтады [2].
Ал Мерсер мен Литлтон (2007) өз зерттеулерінің нәтижесінде диалогты сабақ барысында қолдану оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып қана қоймай, білім деңгейінің өсуіне де зор ықпал ететіндігін дәлелдейді. Яғни, диалогтік оқыту – «мұғалім – оқушы», «оқушы – оқушы» арасындағы интербелсенді, шығармашылықпен өтетін, өз пікірін негізді, тұжырымды түрде білдіруге жетелейтін әңгімені ынталандырып, қуаттайтын оқыту әдісі. Диалогтік оқыту негізгі жеті модульдің бірі болып қана қоймайды, барлық модульді қамтиды және сабақтың өне бойында қолданыста болады десек артық айтқандық емес.
Бағдарламаны игергенннен кейінгі өз тәжірибемде көп пайдаланатын тиімділігі жоғары әдістің бірі – диалогтік оқыту. Сабақ барысында оқушылардың әңгімелесуінің, пікірлесуінің маңызы зор.Әсіресе, топтық, жұптық жұмыс барысында әр баланың өз ойын білдіруіне мүмкіндік туады. Диалогтік оқыту топпен жұмыс барысында көрінеді:
-Топ ішінде ортақ проблеманы шешуде идея тастауы, өз пікірін дәлелдеуі, талдап-талқылай алуы, ортақ шешімге келе алуы барысында бірге ойлайды;
-Зерттеушілік әңгімеге тартылады, мәтіндегі берілген мәліметтерден басқа білетін танымдық ақпараттарды топ мүшелерімен бөліседі, болжамдар ұсынып, талқылайды;
-Талқылау барысында сөздік қорлары молаяды, бір – бірінен «жаңа» сөздер үйренеді;
-Бірін – бірі тыңдауға үйреніп, пікір алмасады.
-Өзге топтардан артта қалмас үшін жұмыла жұмыс жасауға, жауапкершілікке ұмтылады;
-Топ ішіндегі лидерлер «баяу» топ мүшелеріне қайта – қайта қайталатып, «сөйлеуіне» түрткі болады. Выготскийдің ЖАДА- сы жүзеге асады. Яғни, қабілетті құрдасының арқасында «сөйлеуге» мәжбүр болады.
Бұдан шығатын қорытынды, Мерсер (2005) айтқандай, құрдастар тобындағы «бірін – бірі оқыту» «мұғалім – оқушы» байланысынан әлде қайда бір – біріне ұғынықты, әрі айтылған ақпараттың естеріне ұзақ уақыт сақталатынын байқадым. Демек, алынған ақпарат дәл сол кезде ғана емес, болашақта керек кезінде жұмсауына «қорек» болады деген қорытынды жасадым.
Диалог түріндегі әңгімелесу барысында әртүрлі идеялар айтылады, қарсы пікірлерге де тап болады, мәмлеге келеді, тіпті «бұрын үндемейтін, нашар оқушы» болып келген оқушының «дәл» сол тартысты тақырып туралы өзгелер білмейтін танымдық мағлұматы бар «лидер» болып, өзін өзгелерге мойындататын сәттер де кездесіп жатады. Осы орайда оларға деген аз мадақ пен көтермелеудің өзі пәнге деген баланың көзқарасын өзгертетініне сендім. Мен бұл нәтижелерге бір немесе бірнеше сабақ өткізе салып жептедім. Бірқатар кедергілерге де кездестім. Олардың қатарына мыналарды жатқызар едім:
-Топқа бөліну барысындағы «шу»;
-Уақыттан ұтылу;
-Үлгерімі жоғары оқушылардың жауап беруге үлгермегендегі «наразылығы» мен «менмендігі»;
-Топтардың бірін – бірі бағалауға машықтанбағандығы.
Бұл кедергілерді жеңу үшін, сабақтың мақсатына жету барысында интербелсенді әдіс – тәсілдерді қолдану сабақтың тартымдылығын арттырды.
Мысалы, сабақ алдындағы психологиялық ахуал. Таза диалогқа құрылады. «Атомдар мен молекулалар», «Айна», «Капитандар», «Түрлі – түсті алақан», «Акула – күш беруші», «Сатамын – сатып аламын» т.б. балалардың бірін –бірі тануымен сыйластығына жол ашса, бақылап тұрған мұғалім үшін әр бала туралы зор мәліметтер жинақтауға мүмкіндік береді. Әр жолы түрлерін өзгертуге тырыстым. Өйткені, келесі сабақтағы осы сәтті бала қызығушылықпен күтеді емес пе? Бұл менің пәніме деген баланың бет бұрғандығы деп түсіндім. Алғашқы кездері уақыттан ұтылдық, бірте – бірте үйренді.
Сабақтың мақсатына қарай әдіс – тәсілдерді таңдай алу да үлкен шеберлікті талап етеді, күтілген нәтижеге жеткізеді. Айталық, үй тапсырмасын тексеруде де диалогтік тәсілді тамаша жүзеге асыру арқылы бірнеше баланың немесе бүкіл сыныптың тапсырманы орындау барысын зерделеуге болады. Ол үшін мынандай тәсілдерді үнемі қолданамын: «2 ақиқат, 1 жалған», «Карта ойыны», «Велосипед», «Өрмекші торы», «Доп лақтыру», «Ыстық орындық». Бұл әдістер барысында «оқушы - оқушы» байланысы артып, «бірін – бірі оқыту» стратегиясы жүзеге асады. Сондай - ақ бұл жерде мән берілуге тиісті нәрсе – сұрақ қалай қойылды. Мысалы, «Велосипед» әдісінде сыныпта 20 бала балса, үй тапсырмасын еске түсіретін 20 сұрақ қойылады деген сөз. Бағыт беруші ретінде мен әр баланың өз жұбына қойып жатқан сұрағына мән беріп, тиянақты тыңдап, жоғары дәрежелі сұрақ па, әлде төмен дәрежелі сұрақ па, зерделеуге тырысамын. Себебі, сұрақ дұрыс қойылған жағдайда сабақты түсінудің тиімді құралына айналады. Ал, өз тарапымнан қойылатын сынақтан өткізу сұрақтары арқылы Блум таксономиясының жинақтау мен талдау деңгейіндегі «Абылай хан мен Елбасы саясатын қай тұрғыдан салыстыра аласың?» немесе «Бір мысал келтіре аласың ба?» деген сияқты сұрақты қою арқылы үй тапсырмасын қорытуда әр оқушының :
- кез – келген ақпаратқа сындарлы көзқараспен сөйлеуіне;
- шынайы қызығушылығын анықтауға;
- бір – бірінен үйреніп, ықпал етуіне, сөйлеушіні құрметтеуге;
- тапсырмадағы қиындықтар мен кедергілерді анықтауға мүмкіндік аламын.
Ал «Шеңбер» әдісін пайдалану арқылы кей сәттерде өзім де тек бақылап, бағалаушы болмай «қатысушы» ролін «ойнаймын».
Жаңа сабақты меңгерту – бұл сабақтың негізгі бөлігі. Сондықтан әр ұстаздың жоспарлау барысындағы ұтымды әдіс – тәсілді таңдауға тиісті тұсы.Осы орайда мен топпен жүргізілетін мынадай: «Елшілер», «Апельсин жинау», «Кір жаю», «Ойлан –жұптас-пікірлес» әдістерін пайдаланамын. Ойларын айту, бөлісу, ортаға салу арқылы жүзеге асыра отырып, шыңдалған ойға бірте –бірте қадам жасауға итермелеймін. Пікірін ашық айтуға, түрлі идеяларды қабылдап, еркін жұмыс істеуге мүмкіндік беремін. Сонымен қатар «ТВ шоу», «Стоп кадр» , «Санадағы кинофильм» әдістерін 5-6-7 сыныптарда қолдану балалардың қызығушылығы мен өзіндік қабілеттерін дамытып қана қоймай, тілдік, сөздік қорын молайтады.
Сабақтың бекітілу кезеңінде мен жазба жұмыстарын жасатуға, жариялауға күш саламын. Сайып келгенде , оқушының сабақтағы барлық әрекеттерін – талқылау, әңгімелесу, пікірталас, сұрақ қою, жауап беруді – оның қорытынды жазба жұмысын орындауға бағыттап, сол арқылы бағалауға да болады. Жазу – ойлаудың шырқау биігі деп есептесек, оқушы тарапынан өзіндік «менін» ашуға түрткі болады.Сондықтан да әр сабақтың аталған сәтінде жазу жұмыстарын жүргіздіртемін. Оқушының бүгінгі сабақта нендей және қандай дәрежеде білім алғанын, оның өсуі мен дамуын, яғни оның білімін бағалауды жазбаша жұмыстарды орындауынан обьективті түрде білуге болады. Жазу жұмыстары – оқушы білімін бағалаудың дәлелді нысаны. Ондай жазба жұмыстары қатарында мыналарды жасатамын: «10 сөйлемді эссе», «Еркін жазу», «БББ», INSERT, РАФТ, «Не? Қайда? Қашан?», «Венн диаграммасы», «Блум түймедағы».
Жазба жұмысы -шығармашылық. Сондықтан да оларды жариялау қажет. Жариялау дегеніміз басқаларға оқу, жеткізу. Егер дәстүрлі оқытуда оқушының жұмысын тек мұғалім ғана оқыса, қазіргі оқытуда анағұрым көп тыңдаушысы болған жұмыс соғұрлым жақсы болмақ. Жариялау – мадақтаудың бір түрі. Ол үшін:
- Жазылған жұмысты топ ішінде оқу.
- Жұмыстарыды сынып қабырғасына ілу.
- «Үздік эсселер» көрмесін ұйымдастыру.
- Жазба жұмыстарынан тақырыптық қабырға газаттерін шығару.
- Жұмыстарды\ эсселер, постерлер т.б\ тақырыптары бойынша жинақтап \ файлға \ кітапшалар жасап қоямын.
Бағалауға оқушылардың өздерінің араласуы – олар үшін үлкен жаңалық болды. Алғашында өздерін асыра бағалаушылық орын алды. Үшінші және төртінші сабақтардан кейінгі нұсқау беруден соң қалыптастырушы бағалаудағы «бірін – бірі» бағалауда бірқатар түсінушіліктер байқалды. Әсіресе критерийлер арқылы бағалауда шеберлік көрсетті. «5 болу үшін сен бұл критерийден шықпайсың» немесе «Мен ..... сыныптасыма 5 баға қоюды сізге ұсынамын. Өйткені мен оның сабақтағы жауабынан мынандай нәрселерді білдім» деген ескертпелер де айта алатын болды. Осылайша, «Өзін – өзі бағалауды» пайдалану барысында өз пікірлерін ашық айтуға дағдыланды. Бұл қалыптастырушы бағалау барысында, әділ, көз алдыда өтетін, дұрыс бағалауға үйренудің басы деп ойладым. Мен де сабақтың арасындағы әрбір атқарылған жұмыс үшін мадақтау тәсілі ретіндегі «Жарайсыңдар бұл топ!», «Үздік жауап болды!» деген ынталандырушы сөздермен демеп отырамын. Ал өзім жетістігі мен кемшіл тұстарын көрсете отырып қорытынды баға қоямын. Сабақтан соң кері байланыс жазуда да алғаш қиындықтар: «сабақ ұнады» немесе «жартылай ұнады» деп жаза салынған парақшалар кездесті. Бірақ, бұл парақшаның маңызына түсініктеме берілгенннен соң, уақыт өте келе «Бағдаршам», «Идеялар себеті», «Бәрі өз қолыңда», «Аяқталмаған сөйлем» арқылы өз ойларын жазып, тапсырманы жауапкершілікпен орындауға машықтанды. Өз әрекеттеріне рефлексия жасап, білім дәрежесін «Блоб ағашына», «Жетістіктер баспалдағына» орналастыратын болды.
Басқаны түсінуге, білімді игеруге, адам болуға, сондай – ақ адамгершілік қасиеттерді дарытуға диалог арқылы жетуге болатынын 1998 жылы өткен Әлемдік философиялық конгресте диалог – тұлғаның адамгершілік қасиеттерін иемдеруінің басты тәсілі деп атағаны бекер жайт емес болар [3].
Сөзімнің соңын ұлтымыздың атақты сөз зергері Әбділда Тәжібаевтың мына сөзімен қорытындылағым келеді:«Диалог – тек алма – кезек сөйлеу емес, ойдың соғысы, ой мен ойдың жалындауы, мінез бен мінездің найзаласуы, идея мен идеяның қылыштасуы».

Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Әлімов А.Қ. Оқытудағы интербелсенді әдіс – тәсілдер [1.47 б].
2.Мұғалімге арналған нұсқаулық: «Педагогикалық қоғамдастықтағы мұғалім көшбасшылығы» бағдарламасы [2.71б ].
3.Әлімов А.Қ. Оқытудағы интербелсенді әдіс – тәсілдер [3.47б].

1 Қоғамдық пәндер бірлестік жетекшісі, тарих пәнінің мұғалімі
Оспанбекова Гулнара Қалиқызы
Наградалары: Облыстық, аудандық , Білім бөлімінің құрмет грамотасы

Көктеубаева Гүлмира Бекбергенқызы тарих пәнінің мұғалімі

Әл- Фараби атындағы Ұлттық Мемлекеттік Университеттің тарих және археология факультетін бітірген. Жоғары санатты, І деңгейлі тарих пәнінің мұғалімі. Жалпы педагогикалық өтілі – 23 жыл. М.Орманов атындағы орта мектеп мектепте 1999 жылдан еңбек етеді. 2007 жылы «Жыл мұғалімі - 2007» байқауында Облыс әкімінің Құрмет қағазымен және 2015 жылы Облыстық білім басқармасының Мақтау қағазымен марапатталған.

465 Яков Тайц . Две ученицы и тридцать учителей. Литературное чтение. 6 класс
Малдыбаева Каипжамал Кайтамовна

Тема урока: Яков Тайц . Две ученицы и тридцать учителей
Цели урока
ЦО 1 Знают о произведении Якова Тайца «Две ученицы и тридцать учителей» ЦО2 Понимают о том, что тема произведений –о изучение языка, дружбе и взаимопомощи.ЦО3 Определяют сюжет произведения.
Основные идеи, отработанные по теме урока Это Мониша и Шомита. Они с родителями переехали из Дели. Пошли в русскую школу. Благодаря учителю и одноклассников девочки смогли обучаться в русской школе. Тридцать учителей- это одноклассницы Монише и Шомиты. На перемене объясняли значение слов и помогали изучить русский язык. Учительница Мария Михайловна оставалась после уроков и учила говорить по-русски. И сама стала учиться индийскому языку, чтобы легче было разговаривать с девочками.Дели –это столица Индии. Москва- это столица России
Ссылки Руководство для учителя /второй уровень/ АОО «НИШ»
Задания Время Деятельность учащихся
1.Позитив (Учитель передает мячик учащимся) 2м
Учащиеся называют, какие положительные черты характера они ценят.
2.Определение темы произведения 6м
Прием «Корзина идей» Ответы учащихся на вопрос: Что объединяет эти произведения?
3.Знание 4м
Руми Джалалиддин «Рассказ о винограде»Яков Тайц «Две ученицы и тридцать учителей»
4.ПониманиеРабота в группе 6м
Ознакомление с рассказом «Две ученицы и тридцать учителей» Пересказ содержания.
5.Применение 6м
Работа в группе, но отвечающего ученика оценивают в отдельности то 1 до 3 баллов.
Самостоятельное чтение учащимися и в группе определение образов 1 группа «Две ученицы» 2 группа «Тридцать учителей» 3 группа «Мария Михайловна»4 группа «Дели и Москва»
Каждая группа раскрывает данный образ1 группа «Две ученицы» Это Мониша и Шомита. Они с родителями переехали из Дели. Пошли в русскую школу. Благодаря учителю и одноклассников девочки смогли обучаться в русской школе.2 группа «Тридцать учителей» Тридцать учителей-это одноклассницы Монише и Шомиты. На перемене объясняли значение слов и помогали изучить русский язык. 3 группа «Мария Михайловна» Учительница Мария Михайловна оставалась после уроков и учила говорить по-русски. И сама стала учиться индийскому языку, чтобы легче было разговаривать с девочками.
4 группа «Дели и Москва» Дели –это столица Индии. Москва- это столица России

6.Анализ 4м
Ответы каждого ученика оценивается классом методом «Большой палец»
1 группа- Какова основная тема рассказа? Какие пословицы и поговорки о данной теме вы знаете?
2 группа- Что вы знаете о необходимости изучения языков? Расскажите.3 группа- Выпишите из текста сложное предложение.4 группа- «Фантастическая добавка» Представьте, что Мониша и Шомита оказались в нашем селе.
7.Задание на дом 3м
Стр-139-141Подготовить пересказ. Придумайте рассказ «Встреча с Монишей и Шомитой через десять лет»

8.Синтез 6м
Поделитесь своими впечатлениями о произведение. Возвращение к вопросу: Что объединяет эти произведения?
9.Оценивание 4м
Закончите фразу: В ходе урока я открыл…
Осталось загадкой…
10.Рефлексия 4м
Учащиеся вывешивают стикеры на «МПИ»

Источники, оснащение и оборудование Учебник Литературное чтение Р.Нуртазина,Э.Сулейменова,К.Уразаева «Білім»2015
Инновационные методы обучения А.К.Мынбаева,З.М.Садвакасова

4 Орыс тілі мен шетел тілдер пән бірлестігінің жетекшісі. Орыс тілі мен орыс әдебиеті пәнінің мұғалімі
Малдыбаева Каипжамал Кайтамовна



Білімі жоғары. 2001 жылы Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институтын бітірген
2015 жылы ҚР педагог кадрларының біліктілігін арттырудың деңгейлі бағдарламалары аясында екінші /негізгі/ деңгей бағдарламасы бойынша мұғалімдерді оқыту курсын, 2016 жылы «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ Педагогикалық шеберлік орталығы әзірлеген «Тәжірибедегі рефлексия» жалпы білім беретін метептердегі педагогика кадрларының кәсіби даму бағдарламасы бойынша мектеп тренерлерін оқыту курсын аяқтады.
2012 жылы Алматы облыстық білім басқармасының «Құрмет Грамотасымен» марапатталған.
2016 жылы ҚР «Өрлеу» Білім-ғылым технологиялық порталының «Ұлағатты ұстаз» төс белгісімен марапатталған.

8 Әдебиеттік оқу. 3 сынып Батырбекова Гүлнар

Сабақтың атауы: Ж. Кенжалиев. Құралай
Мақсаты
Күтілетін нәтиже
«Құралай» сөзіне топтастыру жасай алады.
«Құралай»ненің төлі екенін біледі.
Оқушылар жаңа тақырыпты түсінді.
Өз бетінше,топта жұмыс нәтижесін көрсетеді.
Жаңа сабақты меңгерді.
Болашақта өз керегіне жарата алады.

Психологиялық ахуал
Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Ұй тапсырмасын сұрау
Қ.Аманжолов «Ұшқыш болғым келеді»
Өлеңді жатқа айту. «Менің арманым» тақырыбында шығарма жазу.

Қызығушылықты ояту
Б.Б.Б стратегиясы Білемін: «Құралай» сөзіне топтастыру жазу.

Құралай – адамның есімі
Еліктің төлі
Жаңа сабаққа деген қызығушылықтары оянып,ерекше ынтамен кіріседі.

Мағынаны тану
Білгім келеді:Оқулықтағы тапсырмаларды орындау.
1.Автор туралы түсінік
2.Мәтін мазмұнымен таныстыру.
3.Сұрақтарға жауап беру
Сергіту сәті Ой сергітеді,шашағандары
басылады
Ой толғаныс Шабындық ,қоста,киік,елік,құралай, автоклуб сөздерінің мағынасын айтады.
Елік,киік-қандаы аң?
Қорық,Қызыл кітап туралы түсінігі.
1. топтық жұмыс. Мәтінді бөліктерге бөліп оқып,әр бөлікке ат кою.
2.Сұрақтарға жауап беру. Мәтіндегі оқиғаның басталуына не себеп болды?
1-топ. «Қош,Құралай!» тақырыбында хат
2-топ «Құралай шабындығы» ауылынан сағынышты хат
3- топ Киноқоюшылардың қылығынан адам бейнесі қандай?
сипаттама жазу



Киік – киелі жануар
Оны Ақбөкен деп те атайды Бала кезімізде, өзен – тоғайлы ауылда тұрғанымызда қыр басынан, суат қасынан бота көзді, қайқы мүйізді, сарғыш түсті киіктерді көктемнен күзге дейін жиі көретінбіз. Маңырап суатқа құлағанында киік отарының қатты тұяқтарынан аспанға шаң көтеріліп, мүлгіген дала төсі ұйқысынан оянғандай қайнаған тіршіліктің ортасына айналатын-ды. Қазақтың қаймағы бұзылмаған сол заманында жаздың ортасы мен күзде ғана кейбір аңсақ кісілер киіктерді аулап, олжалаған киік текелерін ауылға әкеліп, адамдарға бөліп беретін де, ел – жұрт киіктің дәмді етінен пісірілген қуырдаққа бір тоятын. Содан кейін халық өз шаруашылығымен айналысып, түз тағысының мазасын алмайтын еді. Кейін қытай, тибет медицинасында құнды дәрі жасау үшін аса бағалы шикізат – мүйізі мен тұяғы үшін киіктерді автокөлік, вертолетпен аулап, жаппай қыру басталды. Ел азды, жер тозды, қазақ ауылдарының бірінен соң бірі құрып, ата – бабаларымыздың бейіті де айдалада қараусыз қалды...
Киік – қандай аң?
Қазақтар киік деп атайтын, ақбөкен деп жазатын түз тағысы – шөл, шөлейтті және далалық аймақтарда тіршілік етуге бейімделген. Ауа – райына, жайылымының жағдайына байланысты қоныстарын кейде ауыстырып отырады. Әйтпесе, қай аймақта да киіктердің арнайы түрде лақтайтын, өрістейтін тұрақты жері, сол өңірге жыл сайын жылы жақтан келіп, кері қайтатын арнайы жолы болады. Олар көктемнің кеш туатынын, қыстың қарлы боранды, суық болатынын алдын-ала болжап біледі, соған сәйкес тіршілік етеді. Киіктер жұп тұяқтылардың ең өсімталы, жылына бір рет лақтап, өсіп – өнеді. Лақтарын – құралай деп атайды. Жыл сайын мамыр айының 19-21 жұлдызы аралығында «Құралайдың салқыны» деп аталатын ауа райының құбылмалы кезеңі өтіп тұрады. Бұл күндері жаңбыр, кейде қар аралас жаңбыр жауып, температура суытады, салқын жел соғады. Өйткені, мамыр айының алғашқы жартысында киіктер 2-3 күнде лақтап болып, балалары жерде жатады. Күн суытысымен-ақ олар ызғарлы жерден тұрып, тәлтіректеп аяқ басып, енелерінің соңынан ерген күйі жүруді үйренеді. «Құралайдың салқыны» - табиғат – ананың киіктердің лағын ширатып, тіршілік етуге қадам бастырып, тәрбиелейтін қатал да

ізгі мінезі. Киіктер көбінесе егізден, кейде 3 лақтан туады.
Киіктердің саны қанша?
Ресми деректер бойынша 1960 жылдары елімізде киіктердің (ақбөкендердің) саны 1 миллион 300 мыңнан асыпты. Алайда мүйізі мен тұяғы үшін қырып – жоюдың, 1988 жылы Торғай өңірінде 500 мың киіктің қырылып қалуының салдарынан 2003 жылы еліміздегі киіктердің саны күрт азайып, олардың 21 мыңдайы ғана сақталып қалды.
Үйге тапсырма Мазмұндау Киік туралы материалдар жинақтау Күнделіктеріне жазып алады
Бағалау Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау Бағалау парақшасын толтырады.
Кері байланыс Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

3 Анасы бар адамдар ешқашан қартаймайды. 3 сынып Батырбекова Гүлнар

Мақсаты: Анаға деген сүйіспеншілік сезімдерін арттыру, Ананы құрметтеу, сыйлай білуге, оқушылар бойындағы жеке қабілеттерімен таланттарын дамыту, адамгершілікке, ізгілікке, достықты қастерлей білуге тәрбиелеу.
Жүргізуші: Біз ғана емес, қадір тұтқан бабалар.
Аналардан туған небір даналар.
Ана деген тіршіліктің тірегі,
Армысыздар, қасиетті аналар!
Кеш жарық, қымбатты ұстаз - аналар, арулар! Көңілдеріңізге көктем шуағындай сезім мен нұр құйып, тағы да 8 - наурыз халықаралық әйелдер күні келді. Осынау көркем мерекенің қай кезде де орны бөлек. Олай болатыны, аналарға деген ыстық сезім, алғыс пен құрмет ешқашан сөнбек емес. Олар - өмірдің гүлі, көңілдің жыры, әр отбасының алтын діңгегі. Мынау тынымсыз тіршілік пен кең дүниенің өзі тек аналармен ажарлы. Бүгінгі арайлап атқан нұрлы таңмен бірге әрбір сәби жүрегі өзің деп соқса, бүгінгі мерекелік кешіміз де аналарға арналады.

Десек те уақытпенен жарыспайды,
Қияға қиялменен қарыштайды.
Шәкірттер шын жүректен тебіреніп
Өнерлерін анаға бағыштайды –

Жүргізуші: Сіздерден өскен балалар
Батырлар мен даналар.
Құттықтаймыз мейраммен,
Құрметті абзал аналар.

Жүргізуші: Көңілің Алатаудың ақ қарындай,
Мейірімің күннің шуақ шақтарындай.
Қалайша аяулы ана тына алармын,
Ән болып сағыныштан ақтарылмай

Жүргізуші: Теңіздей тербетіліп көл бетінде,
Бишілер билеп кетті тербетіле.
Аққудай қалықтаған теңіздегі,
Бишілер өнерлерін көрсетуде,

Жүргізуші: Ана деген – бастауы ұлылықтың
Ана деген - рәмізі сұлулықтың
Ана деген - бір жыр бар шырқалатын
Асқақтатар биікке ұрпақ атын
Олай болса Ақылтайды қарсы алайық
Дауысына сүйсініп тамсанайық
Ерке ұлдың талантына тәнті болып,
Уа, халайық, жұмыла қол соғайық!

Жүргізуші: Әркімнің де өмірден аласы бар,
Аласы бар адамның анасы бар.
Мерекесін құттықтап аналардың,
Өнерлерін жолдайтын апалардың баласы бар.

Жүргізуші: Домбыра, күмбірлеші күніндей боп қазақтың
Өзіңменен бірге жүргем ұзақ жолында азаптың
Үніңменен жазылады жарасы
Үніңменен жалғанады ұрпағым,-

Жүргізуші: Ару - Ана өмірдің асылдары,
Жайнасын көңілімнің жасыл бағы.
Сендер үшін ән мен жыр шырқалуда,
Сендер үшін мереке шашулары
. 1 - оқушы:
Өмірде ана бұлақ, ана пана
Өмірді өркендетер ана ғана.
Өсірген талай көсем, талай шешен,.
Талай ер, талай ақын, талай дана,
Ана! Ол біздің елде ардақты адам.
2 - оқушы
Ана деген - бәйтерегі өмірдің,
Ана деген - қуанышы өмірдің.
Ана деген - әрбір үйдің жылуы,
Ана деген - гүлі туған өмірдің.
3 - оқушы
Жамандықтан сақтандырған.
Жақсы ісімен мақтан қылға.
Ақ апамды әрқашанда,
Жүрсем деймін шаттандырып.
4 - оқушы
Ана деген ақылшың,
Анаң барда батырсың,
Қасыңда кім болса да
Тек анаға жақынсың
5 - оқушы
Сегізінші наурызда,
Құттықтаймыз ананы.
Теңеп оны жұлдызға -
Сый тартамыз бағалы!
Жүргізуші: Ана – барлық қиындықты жеңетін сарқылмайтын күш, тіршіліктің қайнар бұлағы. қазақ әйелінің дастарханы тоқ, қонағы ырза, дүниесі түгел. Олар үшін бірінші орында отбасының берекесі тұрады. Бөбегін бесікке бөлеп, әлдилеп аялаған ана бақыт құшағында емес пе?!
Бір өзіңнен бастап өмір жолдарын,
Жүрегіңе, жүрегімді жалғадым.
Өзің мына сыйға берген өмірде
Ақ сүтіңді ақтап өту - арманым.
Барша ана, құтты болсын мерекеңіз
Әрқашанда ана сізбен берекеміз.
Ақтасақ ақ сүтіңді, асыл анам.
Сонда біз кісілікке теңесеміз.

Құрметті қонақтар, біздің «Ана - тіршілік тірегі» атты мерекелік кешімізді көңіл қойып тамашалағандарыңызға көп - көп рахмет.
Демеңіз біз өнерді аяп қалды,
Мезгіл де біраз жерге таяп қалды.
Қош болып тұрыңыздар көріскенше,
Осымен концертіміз аяқталды.

16

29 Аралас құрмалас сөйлем. Қазақ тілі 8 сынып Жұмаділова Камила Даулетханқызы

Сабақтың мақсаты
Білімділік: Аралас құрмалас сөйлем туралы түсінік алады.
Дамытушылық:Өз ойын жазбаша да, ауызша да жүйелі айту, тапқырлық қабілеттері мен сөйлеу тілін дамыту.
Тәрбиелік:Ынтымақтаса жұмыс жасай отырып, бірін- бірі құрметтеуге үйренеді
Күтілетін нәтеже
1.Аралас құрмалас сөйлемдер туралы түсінік алады.
2.Өзіндік қорытынды жасап, оны дәлелдей біледі.
3.Коммуникативтік қарым-қатынасқа түсіп,өз ойларын жеткізе біледі.
4.Өз беттерімен және бір-біріне көмектесу арқылы шығармашылықпен жұмыс жасауға үйренеді.
5.Алған білімдерін сараптап,өзіндік тұжырым жасайды.
Белсенді оқытуда қолданылатын әдәс- тәсілдер
Топтық жұмыс, миға шабуыл,
сын тұрғысынан ойлау, постер,
формативтік бағалау, өзіндік ой тұжырымға негізделген мәтін. т.б
Сілтеме Казақ тілі оқулығы, сабаққа арналған үлестірмелі кесте, таныстырылымдар,т.б
САБАҚ БАРЫСЫ
Ынтымақтастық атмосфераны қалыптастыру (2мин)
Оқушылар шеңбер құра тұрып, шеңбер бойымен бір-біріне жақсы тілектер білдіреді
Топқа болу (1 мин)
Оқушыларды сандық жүйе арқылы топқа бөлу
Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті Күтілетін нәтеже
Сабаққа мақсат қою (1мин)
Сәлеметсіңдер ме,балалар! Болашақ ғалым даналар! Бүгінгі сабақ біз үшін:
1-ден, Тағылым
2-ден, Өсиет
3-ден Адамдық ар
Оқушылар хормен:
1.Тыңдағанға ғибрат, іздегенге ғылым!
2.Өсемін дегенге-өріс Өзек нәрін танығанға-жеңіс, Талшық қылғанға-жеміс
3. Жүрегіңнен бастау алатын ізгілік бұлағы Оқушы назарын сабаққа аударады.

Білу (5 мин)
1-ші кезең. Ой қозғау
Сабақ тақырыбы мен мақсатын түсіндіреді.
Оқушылар топпен жұмыс жасай отырып, сөз тіркесінен өткен оқу материалын еске түсіреді
Өткен материалды еске түсіреді, ізденеді, ынтымақтаса отырып, ақылдасады

Түсіну (8 мин)
2-ші кезең. Ой көкпар
Постерге «Аралас құрмаластың » сызбасын салуды ұсынады.
«Екі жұлды,бір тілек» Формативтік бағалау Оқушылар ақылдаса отырып, «Аралас құрмаластың» сызбасын постерге
түсіреді. Қорғайды.
Топтар бірін-бірі бағалайды
Мақсатқа жету үшін өз бойларындағы барлық қаблеттерін көрсете отырып, білімдерін толықтырады.

Қолдану
3-кезең. Шпаргалка
Өз сызбаларын пайдаланып, сөйлемдер талдау
Әр топтан кезектесе отырып, бірнеше оқушы тақтаға шығып сөйлем тадайды.
Алған теориялық білімдерін қолданады.

Талдау (6 мин)
4-кезең. Жұмбақтас
Өтілген тақырыптар негізінде сұрақ -жауап өткізу ұсынылады.
Оқушылар жұптаса, топтаса отырып сұрақтар тізбесін жасайды.
Өз білімдерін толықтырады, өзгелерді тыңдауға, өз ой- пікірін жеткізуге үйренеді.

Жинақтау (7 мин)
5-кезең. Шешендікке ұмтылу.
«Сөз құдіреті» тақырыбында ертегі жаздырады Оқушылар берілген тақырып негізінде ертегі жазады.
Жеке немесе ынтымақтаса отырып шығармашылықпен айналысады.

Бағалау (5 мин)
6-кезең. Бақытты сәт
1. Әр топтан бір оқушы жазған ертегілерін оқытады.
2. «Саусақтар» стратегиясы арқылы оқушылардың өздерін бағалауы
3. Мұғалімнің жиынтық бағалауы
1. Әр топтан бір оқушы жазған ертегілерін оқиды.
2. «Саусақтар» стратегиясы арқылы оқушылар өздерін бағалалап, өзіндік ой қорытындысын жасайды.
Өз түсініетерін мәтін бағалауды құруды, өз білімдеріне баға беруді үйренеді.

Рефлекция (1 мин)
«Бес саусақ стратегиясы» сабаққа баға беру.

Үйге тапсырма
Бес сөйлемге тілдік талдау жасап, ереже жаттау